Tímarit

RITSTJÓRNARPISTILL: LAGAMÁL OG SKILGREININGARVANDRÆÐI
Valgerður Sólnes, ritstjóri

EDITORIAL: LEGAL LANGUAGE AND THE PROBLEM OF DEFINITION
Valgerður Sólnes, editor

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.2.1

EINEÐLI LANDS- OG ÞJÓÐARÉTTAR Í DÓMUM HÆSTARÉTTAR TIL 1975
Bryndís Torfadóttir, lögfræðingur á Norðdahl, Narfi & Silva lögmannsstofu, og Bjarni Már Magnússon, prófessor við lagadeild Háskólans á Bifröst:

Útdráttur:
Samspil lands- og þjóðaréttar er margþætt álitaefni. Snemma var gengið út frá því í íslenskum fræðiskrifum að kenningin um tvíeðli einkenndi íslenskan rétt. Sú umfjöllun var alfarið án tengingar við dóma Hæstaréttar fram á síðari hluta 20. aldar. Í grein þessari er rýnt í dóma Hæstaréttar um ólöglegar botnvörpuveiðar erlendra aðila sem féllu á tímabilinu 1920 til 1975 til að varpa ljósi á þau mál. Af þeirri athugun er dregin sú ályktun að skil hafi verið á milli dómaframkvæmdar og fræðiskrifa á tímabilinu sem um ræðir. Á sama tíma og því var lýst í fræðiskrifum að íslenskur réttur einkenndist af tvíeðliskenningunni birtust eineðlissjónarmið í 18 af þeim 20 hæstaréttardómum sem dómarannsókn þessi tekur til, en tvíeðlissjónarmið koma hvergi fyrir.

Þjóðaréttur. Hafréttur. Stjórnskipunarréttur. Réttarsaga. Dómstólar. Lögsaga.

MONISM IN ICELANDIC COURT JUDGMENTS UNTIL 1975
Bryndís Torfadóttir, lawyer at Norðdahl, Narfi & Silva law firm, and Bjarni Már Magnússon, professor at the Bifröst University Department of Law:

Abstract:
Since Icelandic legal scholars began to consider the connection between international and domestic law the assumption has been that the interconnection can be characterized by dualism rather than monism. This article examines the application of international law by the Supreme Court of Iceland in cases concerning legislation forbidding bottom trawling in the period 1920–1975 to discover whether the scholarly assumption is in line with the jurisprudence of the Court. It concludes that there was a divide between Icelandic legal scholarship in that period and the case law of the Supreme Court, where only monistic views can be detected in 18 judgements out of the twenty that are examined.

International Law. Law of the sea. Constitutional law. Legal history. Courts. Jurisdiction.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.2.2

ÁHRIF ÚTILOKUNARREGLUNNAR Á MÁLSÁSTÆÐUR OG MÓTMÆLI VIÐ MEÐFERÐ EINKAMÁLA
Gunnar Atli Gunnarsson, aðstoðarmaður dómara við Hæstarétt Íslands:

Útdráttur:

Í greininni er leitast við að gera grein fyrir áhrifum útilokunarreglunnar á málsástæður og mótmæli við meðferð einkamála. Því til samræmis eru efnistök að mestu afmörkuð við ákvæði 5. mgr. 101. gr., 2. mgr. 163. gr. og 2. mgr. 187. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála en vikið að öðrum ákvæðum eftir því sem tilefni gefst til. Fyrst er með almennum hætti gerð grein fyrir útilokunarreglu einkamálaréttarfars og sjónum þar beint að tilurð og tilgangi reglunnar, auk þess sem varpað er ljósi á birtingarmyndir hennar í lögum um meðferð einkamála. Þá er fjallað um afmörkun málsástæðna og er þar annars vegar hugað að skilgreiningu hugtaksins málsástæður og hins vegar gerð skil mörkum milli málsástæðna annars vegar og lagaraka hins vegar. Því næst eru reglu 5. mgr. 101. gr. eml. gerð ítarleg skil. Í kjölfarið er að finna umfjöllun um nýjar málsástæður við meðferð mála á málskotsstigi. Að endingu eru helstu niðurstöður dregnar saman.

Einkamálaréttarfar. Útilokunarreglan. Málsástæður. Lagarök.

THE EFFECT OF THE EXCLUSIONARY RULE ON GROUNDS FOR ACTION AND OBJECTIONS IN CIVIL PROCEEDINGS
Gunnar Atli Gunnarsson, law clerk at the Supreme Court of Iceland:

Abstract:

This paper provides a comprehensive overview of the effect of the exclusionary rule on grounds for action and objections in civil proceedings. Accordingly, the subject matter is for the most part limited to Article 101, paragraph 5, Article 163, paragraph 2, and Article 187, paragraph 2, of the the Act on Civil Procedure (Law No. 91/1991). The paper outlines the origin and purpose of the exclusionary rule. Furthermore, the boundaries of grounds for action is discussed, including the distinction between grounds for action on the one hand and legal arguments on the other. Next, the rule in Article 101, paragraph 5, is reviewed in detail. The paper, moreover, discusses when new grounds for action are put forward before the Appeal Court or the Supreme Court. Finally, the main results are summarized.

Civil Procedure. The exclusionary rule. Grounds for action. Legal arguments.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.2.3

TAKMARKANIR ÍSLENSKRA LAGA Á FRJÁLSRI FÖR VERÐANDI FORELDRA Á EES–SVÆÐINU MEÐ TILLITI TIL ÚTREIKNINGS FÆÐINGARORLOFSGREIÐSLNA
Védís Eva Guðmundsdóttir, lögmaður á Rétti— Aðalsteinsson & Partners:

Útdráttur:

Launþegar og verðandi foreldrar hafa rétt til að njóta hagsbóta almannatrygginga við flutning milli EES–ríkja samkvæmt meginreglum 29. gr. EES–samningsins um frjálsa för fólks og ákvæðum reglugerðar nr. 883/2004 um samræmingu almannatryggingakerfa. Í greininni er þeim meginreglum EES–réttar lýst að farandlaunþegar sem nýta sér rétt til frjálsrar farar innan EES skuli ekki sviptir þeim hagsbótum sem þeir hefðu notið ef þeir hefðu verið um kyrrt í einu EES–ríki. Nýlega kvað EFTA–dómstóllinn upp ráðgefandi álit í íslensku máli sem varðaði þetta atriði og sló því þar föstu að þessum rétti launþega væri ætlað að tryggja aðgang þeirra að almannatryggingakerfum innan EES sem og að sporna gegn því að fjárhæð almannatryggingabóta skerðist eingöngu vegna þess að þeir hafi nýtt rétt sinn til frjálsrar farar við flutninga innan EES. Í áliti dómsins var skýrt að við útreikning á fæðingarorlofsgreiðslum gerðu ákvæði reglugerðarinnar enga kröfu um að litið væri til fjárhæðar teknanna sem aflað hefði verið í öðru EES–ríki. Hins vegar áréttaði dómstóllinn að það væri í ósamræmi við skuldbindingar íslenska ríkisins sem leiði af EES–rétti að líta fram hjá þeirri staðreynd að viðkomandi launþegi hefði aflað tekna í öðru EES–ríki á viðmiðunartímabili íslenskra laga um fæðingar- og foreldraorlof. Þar af leiðandi yrði að tryggja að farandlaunþegi sem flyttist til Íslands eftir dvöl í öðru EES–ríki yrði við ákvörðun bótafjárhæðar ekki verr settur en einstaklingur í sömu stöðu, með sömu menntun og hæfni, sem starfaði aðeins á innlendum vinnumarkaði á viðmiðunartímabili laganna. Í grein þessari fer höfundur yfir íslenska dómsmálið og málatilbúnaðinn fyrir EFTA–dómstólnum, ásamt því að rýna í niðurstöður dómsins. Þá spáir höfundur í spilin varðandi framhald dómsmálsins fyrir íslenskum dómstólum og veltir upp þeirri spurningu hvort nauðsyn sé að breyta orðalagi íslenskra laga um fæðingar- og foreldraorlof til að endurspegla betur þær skuldbindingar sem leiða af innleiddri og gildandi EES–löggjöf.

Almannatryggingar. Fæðingarorlof. Evrópska efnahagssvæðið. Frjáls för launþega. EFTA–dómstóllinn.

RESTRICTIONS BY ICELANDIC LAW ON THE FREE MOVEMENT OF FUTURE PARENTS IN THE EEA WITH REGARD TO CALCULATION OF PARENTAL LEAVE PAYMENTS
Védís Eva Guðmundsdóttir, attorney at Réttur— Aðalsteinsson & Partners:

Abstract:

The principles on the free movement of workers as set out in the EEA Agreement, further envisaged by Regulation 883/2004 on the coordination of social security systems, are intended to ensure that migrant workers acquire and retain their social security benefits and are not deprived of e.g. parental benefit payments. In this article, the author sheds light on a recent advisory opinion rendered by the EFTA Court in an Icelandic case, where the Court concluded in its judgment that these principles have the twofold objective of ensuring entitlement to social security benefits in the EEA and preventing the amount of those benefits being reduced for the sole reason that workers exercised their right to free movement. The judgment confirms that the obligation set out in Article 21 of the Regulation, as interpreted in line with Article 6 of the Regulation and Article 29 EEA, implies that the awarded benefits and their amount must be the same for migrant workers as they would have been if they had not availed themselves of their right to free movement and stayed in the respective EEA State. This aim is achieved when a migrant worker´s qualifying income, for employment periods completed in another EEA State than that of the competent institution, is calculated by taking into account the notional income of a person who is employed in the competent EEA State, in a situation comparable to the migrant worker´s situation and with professional experience and qualifications comparable to the migrant worker. Therefore, the Icelandic authorities are not required under Article 21 of the Regulation to base calculations of parental leave benefits under Icelandic law by taking into account income received in another EEA State, but they cannot attribute no income to periods of employment completed in another EEA State, as that would be incompatible with Article 21 of the Regulation. Therefore, the authorities cannot put a migrant worker at a disadvantage and offer a reduced benefit, due to the fact that the worker exercised their right to free movement. The article covers the Icelandic court proceedings that led to the domestic court seeking an advisory opinion and describes the arguments before the EFTA Court. The author discusses the effects of the EFTA Court´s conclusion, such as the subsequent possible actions by the Icelandic courts, also raising the question of whether the Icelandic parliament is required to amend the domestic legislation on parental leave payments in order to reflect more clearly the obligations deriving from EEA law in that respect.

Social Security. Parental leave. European Economic Area. Free movement of migrant workers. EFTA Court.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.2.4

FRÆÐILEG UMFJÖLLUN UM EIGIN ÚRLAUSNIR
Oddur Þorri Viðarsson, lögfræðingur hjá umboðsmanni Alþingis:

Útdráttur:
Viðfangsefni greinarinnar er að bera kennsl á vandamál sem hlotist geta af því að höfundar fræðiskrifa á sviði lögfræði fjalli um úrlausnir sem þeir hafa sjálfir komið að í aðalstarfi sínu. Sett eru fram siðferðileg viðmið í því skyni að draga úr neikvæðum áhrifum þessara vandamála.

Lögfræðirannsóknir. Hagsmunaárekstrar. Heilindi í vísindum. Siðfræði vísinda og rannsókna. Hagnýt siðfræði.

SCHOLARSHIP ON ONE'S OWN RESOLUTIONS IN PRACTICE
Oddur Þorri Viðarsson, lawyer at the Althingi Ombudsman:

Abstract:
The article explores ethical principles regarding extra-vocational legal research, as it relates to cases the researcher has personally contributed to.

Legal research. Conflicts of interest. Scientific misconduct. Legal ethics. Applied ethics.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.2.5

Efnisyfirlit 1. heftis 2022

RITSTJÓRNARPISTILL: MÁLSKOTSHEIMILD Í EINKAMÁLUM RÝMKUÐ FYRIR NÝJA HÆSTARÉTT

Valgerður Sólnes, ritstjóri

EDITORIAL: THE RIGHT TO APPEAL TO THE COURT OF LAST RESORT EXPANDED IN CIVIL CASES

Valgerður Sólnes, editor

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.1.1

SAMRÆMD TÚLKUN EVRÓPURÉTTAR - BIRTINGARMYND Í LANDSRÉTTI

Gunnar Þór Pétursson, prófessor við lagadeild Háskólans í Reykjavík, og Ómar Berg Rúnarsson, lögfræðingur hjá Eftirlitsstofnun EFTA

Útdráttur:

Í greininni er fjallað um meginregluna um skýringu íslensks réttar til samræmis við skuldbindingar af þjóðréttarlegum toga, með áherslu á EES-rétt. Í þeim tilgangi er gerð grein fyrir inntaki og stöðu nokkurra sams konar meginreglna sem allar fjalla um samræmda túlkun en eiga sér þó ólíkan uppruna, ýmist í ESB-rétti, EES-rétti eða landsrétti. Lögð er áhersla á að fjalla um túlkun íslensks réttar til samræmis við EES-rétt út frá sjónarhorni 3. gr. laga nr. 2/1993 um Evrópska efnahagssvæðið, enda beitir Hæstiréttur þessari skýringarreglu oft í dómaframkvæmd og hefur gert um árabil. Umfang og takmörk 3. gr. laga nr. 2/1993 sem skýringarreglu er því kannað nánar og gerð grein fyrir fjölda dóma þar sem Hæstiréttur hefur túlkað landsrétt til samræmis við EES-rétt, m.a. með tilvísunum til dómaframkvæmdar Evrópudómstólsins og EFTA-dómstólsins, auk dóma þar sem Hæstiréttur hefur ekki talið tækt að beita túlkun til samræmis, t.d. vegna skýrleika íslenskra laga eða takmarkana sem almennar meginreglur laga setja, svo sem bann við afturvirkni.

EFTA-dómstóllinn. Hæstiréttur Íslands. Túlkun til samræmis. Dómaframkvæmd. EES-réttur.

INTERPRETING ICELANDIC LAW IN CONFORMITY WITH EEA LAW

Gunnar Þór Pétursson, professor at the Reykjavík University Department of Law, and Ómar Berg Rúnarsson, Legal Officer at the EFTA Surveillance Authority

Abstract:

This article discusses the application of the principle of consistent interpretation in Iceland, with emphasis on Iceland’s obligations according to the EEA Agreement. For that purpose, the authors explore several principles of EU law, EEA law and Icelandic law concerning consistent interpretation. In Iceland, the principle of consistent interpretation, as regards interpretation in conformity with EEA law, is primarily embedded in Article 3 of the Icelandic EEA Act No 2/1993, a specific statutory provision which the Icelandic Supreme Court has frequently relied on in its case-law. In order to further explore the meaning of Article 3 of the EEA Act, the relevant case-law of the Supreme Court is analysed and a number of judgments detected where the Court has diligently interpreted Icelandic law in conformity with EEA law and also referred to the case-law of the Court of Justice of the European Union. However, several cases are also detected where the Supreme Court has refused to apply consistent interpretation.

EFTA Court. Icelandic Supreme Court. Consistent interpretation. Case-law. EEA law.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.1.2

AÐ MÓTA OG BREYTA STJÓRNARSKRÁ: KRISTRÚNU HEIMISDÓTTUR SVARAÐ

Vilhjálmur Þorsteinsson, hugbúnaðarhönnuður, framkvæmdastjóri Miðeindar, og fyrrum nefndarmaður í stjórnlagaráði, Katrín Oddsdóttir, doktorsnemi og fyrrum nefndarmaður í stjórnlagaráði, og Viktor Orri Valgarðsson, nýdoktor.

Útdráttur

Í þessari grein svörum við grein Kristrúnar Heimisdóttur, „Landfesti lýðræðis: Þýðing breytingar­reglu stjórnarskrárinnar“, sem birtist í 3. hefti 70. árgangs Tímarits lögfræðinga. Meginþungi „Landfestar lýðræðis“ snýr að mikilvægi þess að núgildandi breytingarregla íslensku stjórnar­skrár­innar sé virt og að ferlið við gerð tillögu að nýrri stjórnarskrá eftir hrun hafi með einhverjum hætti brotið gegn þeirri reglu; verið „lögleysa“ og „utan réttar“. Við andmælum þeirri niðurstöðu og notum tækifærið til að taka saman sögulegt yfirlit yfir það ferli og leiðrétta þannig ýmsar efnis­legar rangfærslur um það í grein Kristrúnar. Sérstaklega förum við yfir að: a) á öllum stigum þessa ferlis var skýrt af hálfu málsaðila að fylgja ætti núgildandi breytingarreglu við mögulega lög­festingu nýrrar stjórnarskrár, b) bæði Alþingi og framkvæmdarvaldið hafa reglulega í gegnum lýðveldissöguna skipað ráðgefandi nefndir og ráð til tillögugerðar um stjórnarskrármál án þess að slíkt stríði gegn fullveldi löggjafans, og c) ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslur ganga heldur ekki gegn stjórnskipun Íslands eða gegn endanlegu forræði löggjafans yfir mögulegum stjórnarskrár­breytingum. Þvert á það sem segir í „Landfesti lýðræðis“ var skýrt í aðdraganda þjóðaratkvæða­greiðslunnar þann 20. október 2012 að kosið væri um textann sem birtist í tillögum Stjórnlagaráðs. Ferlið við gerð tillögu að nýrri stjórnarskrá Íslands var því alla tíð innan réttar, í samræmi við lög og hlutverk Alþingis í íslenskri stjórnskipan, ásamt því að virða hlutverk þjóðarinnar – stjórnar­skrár­gjafans – í lýðræðis­ríki með því að veita henni ráðgefandi aðkomu að því ferli.

Stjórnarskrá. Breytingarregla. Stjórnlagaráð. Fullveldi. Lýðræði.

CONSTITUTIONAL DEVELOPMENTS AND AMENDMENTS: AN ANSWER TO KRISTRÚN HEIMISDÓTTIR

Vilhjálmur Þorsteinsson, software designer, managing director of Miðeind and former member of the Constitutional Council, Katrín Oddsdóttir, PhD student and former member of the Constitutional Council, and Viktor Orri Valgarðsson, research fellow.

Abstract

In this article, we respond to the article „Landfesti lýðræðis: Þýðing breytingarreglu stjórnar­skrárinnar“ by Kristrún Heimisdóttir, published in this journal‘s volume 70, no. 3. The main argument of „Landfesti lýðræðis“ pertains to the importance of the amendment article in the Constitution of Iceland, and posits that the process for writing a new constitution following the financial crash somehow violated that article; was ultra vires. We object to this conclusion and use the opportunity to provide a historical overview of that process, thereby correcting various inaccuracies in „Landfesti lýðræðis“. In particular, we discuss how: a) in all stages of the process, it was clear that the amendment article in the current constitution would be followed were the constitution to be changed, b) both Alþingi and the executive power have regularly appointed consultative bodies about constitutional reforms and this in no way goes against the sovereignty of the legislature, and c) consultative referenda also do not go against the Icelandic constitutional order or against the ultimate authority of the legislature. Contrary to what is claimed in „Landfesti lýðræðis“, it was entirely clear in the advent of the referendum on October 20th, 2012, that it was about the text of the Constitutional Council‘s proposal for a new constitution. The process for proposing a new constitution for Iceland was thus always intra vires, in accordance with the law and the role of Alþingi, as well as respecting the role of the people in a democracy by giving them a consultative role in the constitutional process.

Constitution. Constitutional amendment. Constitutional Council. Sovereignty. Democracy.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.1.3

SKILYRÐI VEITINGAR LÖGMANNSRÉTTINDA

Reimar Pétursson, lögmaður

Útdráttur:

Lögmenn gegna mikilvægu hlutverki í réttarkerfinu og samfélaginu í heild sinni. Af þeim sökum hefur löggjafinn sett margvísleg skilyrði sem þeir þurfa að fullnægja sem vilja gerast lögmenn. Hér er fjallað um þessi skilyrði en þau fela í sér að umsækjendur um lögmannsréttindi þurfa að vera lögráða, andlega hæfir, bú þeirra má aldrei hafa verið tekið til gjaldþrotaskipta, hafa lokið fullnaðarprófi í lögfræði og staðist prófraun. Þá er fjallað um hlutverk þeirra aðila sem taka afstöðu til einstakra skilyrða en þeir eru sýslumaður, ráðherra, Lögmannafélag Íslands og prófnefnd. Síðan er fjallað um meðferð umsókna hjá sýslumanni. Í greininni er meðal annars fjallað um mikilvægi þess að mat á tilvist skilyrða þessara fari fram með efnislegum og raunhæfum hætti. Í því sambandi er sérstaklega áréttað að mikilvægi þess að stuðla að verklegri færni lögmanna með því að setja sérstakt skilyrði um starfsreynslu áður en kemur að veitingu lögmannsréttinda. Loks er bent á svigrúm sem kann að vera til að bæta stjórnsýslu á þessu sviði meðal annars með hliðsjón af mikilvægi sjálfstæðis Lögmannafélags Íslands.

Lögmenn. Atvinnuréttindi. Lögmannsréttindi. Lögmannafélag Íslands.

REQUIREMENTS FOR BAR ADMISSIONS

Reimar Pétursson, attorney:

Abstract:

Attorneys play an important role in the judicial system and the society at large. For this reason, the legislator has provided for various requirements that those who wish to become attorneys must satisfy. First, the article describes these conditions and according to them, applicants for Bar admission must be of legal age, they must be mentally capable, their estate must never have been subjected to bankruptcy, they must have completed a full legal degree and successfully completed a Bar exam. Second, the role of the organs — responsible for determining the requirements — is discussed, but these are the district commissioner (i. sýslumaður), the minister, Icelandic Bar Association and the board of the Bar examiners. Third, the district commissioner's processing of applications for Bar admissions is discussed. The article's main findings include the importance of the requirements for Bar admissions being determined in a substantive and realistic way. In that context, the importance of promoting practical skills by providing for special requirements of work experience prior to admission to the Bar. The article also highlights how there is room for improving administration in this field, i.e. considering the importance of the Bar Association's independence.

Attorneys. Employment rights. Bar admissions. The Icelandic Bar Association.

DOI: https://doi.org/10.33112/tl.72.1.3

MÁLÞING UM HLUTVERK OG FRAMTÍÐARSKIPAN ÁKÆRUVALDSINS 12. MAÍ 2022: RÆÐUR FRAMSÖGUMANNA

Efnisyfirlit 2. heftis 2021

Fræðiskrif á íslensku og háskólarnir eftir Sindra M. Stephensen.

Hvaða breytinga er þörf á skaðabótalögum? eftir Eirík Jónsson.

Hvaða áhrif hefði lögfesting reglu um skilyrði 15% varanlegrar örorku fyrir bótum? eftir Valgerði Sólnes.

Aðskilnaðarbann lax- og silungsveiðilaga - lagaþróun og réttarframkvæmd eftir Víði Smára Petersen.

Aðild, kröfugerð og málsforræði í þjóðlendumálum eftir Þorstein Magnússon. 

Efnisyfirlit 1. heftis 2021

 
Ráðgefandi álit Mannréttindadómstóls Evrópu eftir Sindra M. Stephensen gestaritstjóra.

Náttúruhamfaratrygging eftir Eirík Jónsson.

Hlutfallsreglan: Reglur skaðabótaréttar og vátryggingaréttar um mat á varanlegum miska og varanlegri læknisfræðilegri örorku eftir Viðar Má Matthíasson.

Bólusetningarskylda og mannréttindasáttmáli Evrópu – Dómur yfirdeildar Mannréttindadómstóls Evrópu frá 8. apríl 2021 og skilyrði aðgerða í tilefni af COVID-19 eftir Halldóru Þorsteinsdóttur.

Málsmeðferð í þjóðlendumálum eftir Þorstein Magnússon.

Efnisyfirlit TL 4. heftis 2020

Hlutverk dómstóla í tvöföldu refsivörslukerfi eftir Valgerði Sólnes.
Málþing um réttarríki, lýðræði og mannréttindasáttmála Evrópu 24. september 2021: Ræður forseta Mannréttindadómstóls Evrópu og forsætisráðherra.
Ívilnanir í sköttum eftir Sindra M. Stephensen.
Auknar kröfur til fjárfestaverndar með tilkomu MiFID II: Mat á hæfi og tilhlýðileika eftir Aðalstein E. Jónasson og Andra Fannar Bergþórsson.
Handhafar atkvæðisréttar í veiðifélögum eftir Jörund Gauksson.
Frá Strassborg er þetta helst eftir Hildi Hjörvar.

Efnisyfirlit TL 3. heftis 2020

Verkfæri lögfræðinnar og annarra greina eftir Ragnhildi Helgadóttur.
Réttarríkið sem leiðarstjarna mannréttindasáttmála Evrópu: Mannréttindadómstóll Evrópu og sjálfstæði dómstóla eftir Róbert R. Spanó.
Landfesti lýðræðis: Þýðing breytingarreglu stjórnarskrárinnar eftir Kristrúnu Heimisdóttur.
Líkamstjón – varanleg fjárhagsleg örorka metin 15% eða minni eftir Guðmund Sigurðsson.

Efnisyfirlit 2. heftis 2020

Lögfræðingar og erindi í þjóðfélagsmálin eftir Halldóru Þorsteinsdóttur.

Svipting ríkisborgararéttar vígamanna: Evrópsk framkvæmd í ljósi þjóðaréttarlegra skuldbindinga eftir Diljá Ragnarsdóttur.

Skaðabætur í aðdraganda samningsgerðar – Culpa in Contrahendo eftir Jóhannes Tómasson.

Matsgerðir dómkvaddra matsmanna í einkamálum – samanburður á vestnorrænum rétti eftir Sigmar Aron Ómarsson.

1. hefti 2020

Áhrif MDE eftir Ragnhildi Helgadóttur.

Undanþágur frá bannákvæðum 10. og 12. gr. samkeppnislaga eftir Peter Dalmay.

Valdbeiting og lögsaga um borð í Polar Nanoq eftir Bjarna Má Magnússon og Hlín Gísladóttur.

Lögfræðingar og opinber umræða eftir Ragnhildi Helgadóttur.

Endurskoðun dómstóla á stjórnvaldsákvörðunum ríkissaksóknara eftir Sindra M. Stephensen.

Kynjajafnrétti í íþróttum – staða sveitarfélaga að lögum eftir Maríu Rún Bjarnadóttur, Bjarna Má Magnússon, Hafrúnu Kristjánsdóttur, Margréti Lilju Guðmundsdóttur og Birgittu Sögu Jónsdóttur.

Frá Strassborg er þetta helst eftir Hildi Hjörvar.

Aldarafmæli Hæstaréttar eftir Ragnhildi Helgadóttur.

Gervigrein og höfundaréttur eftir Láru Herborgu Ólafsdóttur og Sindra M. Stephensen.

Fjárhæð eignarnámsbóta eftir Ásgerði Ragnarsdóttur og Karl Axelsson.

Hlutverk Hæstaréttar við túlkun eftir Ragnhildi Helgadóttur.

Hvaða upplýsingar ber útgefanda að birta? Hugtakið innherjaupplýsingar í tengslum við upplýsingaskyldu útgefanda eftir Andra Fannar Bergþórsson.

Réttarvernd fatlaðs fólks. Stefnubreyting í túlkun dómstóla? eftir Brynhildi G. Flóvenz og Sigurlaugu Soffíu Friðþjófsdóttur.

Samræmd túlkun EES-túlkun landsréttar í 25 ár eftir dr. jur. Pál Hreinsson.

Efnisyfirlit

Frískleg umræða um EES-samninginn eftir Ragnhildi Helgadóttur.

Tveggja stoða kerfi EES-samningsins og sjálfstæðar stofnanir ESB eftir Ólaf Jóhannes Einarsson.

Kemur EES-samningurinn á fót réttarkerfi? eftir Ómar Berg Rúnarsson.

EFTA-dómstóllinn í aldarfjórðung eftir Birgi Hrafn Búason.

Efnisyfirlit

Ritstjóraskipti eftir Hafstein Þór Hauksson.

Fyrning kröfuréttinda - síðari hluti eftir Eyvind G. Gunnarsson.

Um valdmörk og valdheimildir stofnana Evrópusambandsins og Evrópska efnahagssvæðisins eftir Margréti Einarsdóttur og Stefán Má Stefánsson.

Heimild dómara til að fresta einkamáli af sjálfsdáðum eftir Tómas Hrafn Sveinsson og Þorvald Heiðar Þorsteinsson. 

Réttur farþega sem ferðast með loftförum, skipum og hópbifreiðum og hlutverk Samgöngustofu í því tilliti eftir Evu Sigrúnu Óskarsdóttur, Magnús Dige Baldursson og Sigrúnu Henríettu Kristjánsdóttur.

Tjáningarfrelsi í brennidepli eftir Hafstein Þór Hauksson

Aðdragandi eignarnáms og framkvæmd á grundvelli þess – frá hugmynd til veruleika eftir Ásgerði Ragnarsdóttur og Karl Axelsson.

Verður Hæstiréttur „hæstiréttur“? Um starfsaðstæður Hæstaréttar Íslands í fortíð og framtíð eftir Gunnar Pál Baldvinsson.

Skilyrði lögbanns eftir Eirík Elís Þorláksson.

Áskoranir við framkvæmd EES-samningsins eftir Hafstein Þór Hauksson

Innleiðing afleiddrar löggjafar í íslenskan rétt - ástæður vandans og hvað er unnt að gera betur? eftir Margréti Einarsdóttur

Bráðabirgðaákvarðanir við meðferð stjórnsýslumála eftir dr. jur Pál Hreinsson.

Gjaldfærsla kröfutapa samkvæmt 1. mgr. 3. tölul. 31. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt eftir Sigmund Stefánsson.

Breytingarákvæði stjórnarskrárinnar eftir Hafstein Þór Hauksson

Bindandi áhrif dóma í einkamálum (Res Judicata) eftir Arnar Þór Jónsson

Á rökum reistur - dómur EFTA-dómstólsins í máli nr. E-17/15 (Ferskar kjötvörur gegn íslenska ríkinu) eftir Ólaf Jóhannes Einarsson

Refsiþarfir samfélagsins og lagaleg jafnvægislist eftir Jónatan Þórmundsson.

Þvælast lögfræðingarnir fyrir stjórnmálamönnunum? eftir Hafstein Þór Hauksson.

Lagaheimild reglugerða eftir Pál Hreinsson. 

Gagnkvæm upplýsingaskipti í skattamálum eftir Ragnheiði Snorradóttur. 

Kyrrsetning og skilyrði hennar eftir Eirík Elís Þorláksson.

Fangelsið á Hólmsheiði eftir Hafstein Þór Hauksson.

Inngangur að alþjóðlegum refsirétti eftir Jónatan Þórmundsson.  

Frjálsar fjármagnshreyfingar innan Evrópusambandsins og Evrópska efnahagssvæðisins eftir Stefán Má Stefánsson. 

Almannaréttur – frjáls för og dvöl eftir Aagot Vigdísi Óskarsdóttur. 

Millidómstig eftir Hafstein Þór Hauksson.

Samspil laga og fjárlaga eftir Ragnhildi Helgadóttur.

Upplýsingaskylda endurskoðenda fjármálafyrirtækja eftir Arnald Hjartarson og Gísla Örn Kjartansson.

Um sígildar og stefnumarkandi meginreglur laga eftir Hafstein Dan Kristjánsson. 

Á víð og dreif: Starfsemi Lögfræðingafélags Íslands 2014-2015 eftir Eyrúnu Ingadóttur.

Dómsmálaráðuneyti eftir Hafstein Þór Hauksson.

Samræmd EES-túlkun eftir dr. jur. Pál Hreinsson.

Aðgangur málsaðila að gögnum samkeppnismáls eftir Kristínu Benediktsdóttur.

Bætur fyrir tiltekið skaðaverk án fjárhæðar ef enn er óvíst um hana eftir Tómas Hrafn Sveinsson.

Dr. Páll Sigurðsson lætur af störfum eftir Hafstein Þór Hauksson.

Hriktir í stoðum réttarríkis? eftir Jóhannes Sigurðsson og Þóri Júlíusson.

Heimildir stjórnvalda til að fresta réttaráhrifum stjórnvaldsákvarðana eftir Þorvald Heiðar Þorsteinsson.

Litis pendens áhrif í einkamálum samkvæmt lögum nr. 7/2011 um Lúganósmaninginn eftir Eirík Elís Þorláksson.

Nýjar reglur um málsgögn í einkamálum og sakamálum eftir Ingveldi Einarsdóttur, Viðar Má Matthíasson og Þorgeir Örlygsson.

Hugleiðingar um kerfi til styrkingar íslensku krónunni eftir Stefán Má Stefánsson, Einar Guðbjartsson og Peter  Ørebeck.

Um birtingu dóma og myndatökur í dómhúsum eftir Róbert R. Spanó
Dómur Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Sørensen og Rasmussen gegn Danmörkur og áhrif hans eftir Elínu Blöndal
Réttarfar beinna aðfarargerða – Hvort á að höfða einkamál eða krefjast dómsúrskurðar um beina aðför? eftir Helga Áss Grétarsson
Stjórnsýsla almannatrygginga og sjónarmið um réttaröryggi eftir Ragnhildi Helgadóttur.
Skipun hæstaréttardómara. Er breytinga þörf? eftir Jón Steinar Gunnlaugsson
Um fyrningu kynferðisbrota gegn börnum eftir Ágúst Ólaf Ágústsson

Breytingar á Tímariti lögfræðinga
Leiðbeiningarskylda stjórnvalds við meðferð stjórnsýslumáls eftir Pál Hreinsson
Réttarfarsskilyrði til að fá stjórnvaldsákvörðun endurskoðaða fyrir dómi eftir Ólaf Jóhannes Einarsson
Samningalögin sjötug – Standast þau tímans tönn? eftir Matthías Geir Pálsson

Stjórnskipulegur neyðarréttur? eftir Róbert R. Spanó  bls. 107

Hæfi lögreglustjóra til að rannsaka sakamál, einkum brot gegn valdstjórninni, sem beinst hafa gegn undirmönnum hans

eftir Hafstein Dan Kristjánsson bls. 113

Á Icesave-deilan erindi í alþjóðlegan gerðardóm? eftir Valgerði Sólnes bls. 179

Guðlegt vald? eftir Jón Steinar Gunnlaugsson hæstaréttardómara bls. 201     

Ný löggjöf um skipun dómara eftir Róbert R. Spanó bls. 1

Hvenær er vanhæfi smitandi? - Hugleiðingar í kjölfar dóms Hæstaréttar frá 17. desember 2009 í máli nr. 665/2008 eftir Kjartan Bjarna Björgvinsson bls. 7

Eru valdmörk milli dómsvalds og framkvæmdarvalds á sífelldri hreyfingu? eftir Daníel Isebarn Ágústsson bls. 49

Skráning munnlegra upplýsinga um málsatvik með sérstakri hliðsjón af málum er varða veitingu opinberra starfa eftir Berglindi Báru Sigurjónsdóttur bls. 71